رهایی 678 محکوم از قصاص نفس در یک‌سال گذشته با همت ستاد ملی صبر/ سازش در 3 هزار و 650 فقره پرونده مهم توسط صلح یاران/ 692 زندانی در قالب پویش به حرمت علی (ع) می بخشم آزاد شدند
دبیر ستاد ملی صبر، گفت: از ابتدای سال 1400 تا پایان خرداد ماه سال‌جاری با تلاش مجموعه شوراهای حل اختلاف و ستاد ملی صبر موجبات رهایی از قصاص نفس و بازگشت به زندگی 678 محکوم فراهم شده است.
خبرگزاری میزان - صبر، گذشت، صلح و مهربانی از موضوعات آشنای فرهنگ ایرانی و آموزه‌های تاثیر گذار دینی مردم کشور است و تلاش برای حل اختلافات با تکیه بر باورها و ظرفیت‌های مردمی در این موضوعات موجب افزایش ضریب سلامت روحی، روانی و آرامش اجتماعی شده و در نهایت به رضایت عمومی منجر می‌شود.
ستاد ملی صبر مخفف سه مفهوم «صلح، بخشایش و رضایت» است که به عنوان یک نهاد فرابخشی و مردمی در کنار مرکز توسعه حل اختلافات قوه قضاییه با همین فلسفه و جهت ایجاد و ترویج صلح و سازش با بهره مندی از ظرفیت های مردمی تشکیل شد و با تجمیع تمامی ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و حاکمیتی گام‌های موثری در تحقق این امر برداشته است.
بر همین اساس، با ابوالفضل محبی دبیر «ستاد ملی صبر» پیرامون عملکرد این ستاد مردم نهاد به گفت‌وگو نشستیم.
لطفا به نحوه تشکیل و فعالیت «ستاد ملی صبر» در جهت ایجاد صلح و سازش توضیح دهید؟
محبی: در ماده 26 دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل مردم با قوه قضاییه این تکلیف بر عهده مرکز توسعه حل اختلاف کشور قرار داده شد که برای ایجاد صلح و سازش، از ظرفیت‌های مردمی استفاده بیشتری شود به دلیل اینکه هرچند فلسفه اصلی تشکیل شوراهای حل اختلاف در کنار رسیدگی به جرایم کوچک، ایجاد صلح و سازش بود اما به هر حال به رغم زحمات بسیار همکاران در شوراها، بخشی از این امر بطور کامل محقق نشده است.
از طرفی در بدنه مردم و صنوف مختلف ظرفیت های بالقوه‌ای در ایجاد صلح و سازش در منازعات و اختلافلات وجود دارد که با تشکیل «ستاد ملی صبر» و جذب این ظرفیت‌های مردمی با عناوین «صلح یار و سفیران صلح» موجب شد تا از افراد دارای نفوذ و معتمدین مردمی برای ایجاد صلح و سازش و اصلاح ذات البین بین طرفین دعوی استفاده شود، به عنوان مثال یک «امام جمعه، ریش سفید، پزشک، استاد، ورزشکار، هنرمند و...» شاید به دلیل مشغله کاری نتوانند عضو دائمی شوراهای حل اختلاف باشند اما می‌توانند به صورت موردی به شوراها در حل اختلافات کمک کنند و در واقع به همین دلیل «ستاد ملی صبر» ایجاد شد تا با شناسایی این افراد از آنان در عملیات صلح استفاده کند.
بخش دیگر از رسالت «ستاد ملی صبر» ترویج و تبلیغ صلح و سازش است که خوشبختانه این نهاد مردمی در هر 2 حوزه‌ی کمک به ترویج و فرهنگ‌سازی و ایجاد صلح و سازش فعالیت‌ها و اقدامات خوبی انجام داده است.
ستاد ملی صبر در حوزه صلح‌یاری و عملیات صلح دسته‌بندی انجام داده است
افراد در 2 سطح صلح یاری و سفیران صلح به «ستاد ملی صبر» کمک می‌کنند صلح یاران در محدوده مشخصی از استان خود و سفیران صلح به صورت ملی با ستاد همکاری دارند، یک سفیر صلح ممکن است برای ایجاد سازش به دورترین نقطه کشور سفر کند یعنی حیطه کاری و ظرفیتش ملی است.
به عنوان مثال «مهران رجبی هنرمند، محمد رضا طالقانی ورزشکار ، پیام عزیزی خواننده سرود محمد رسول الله(ص)، امام جمعه اهل سنت آق قلا و ...» کاملا افتخاری و بدون هیچ ارتباط استخدامی، به عنوان سفیر صلح قوه قضاییه، با یک درخواست تلفنی برای جلب رضایت اولیای دم و ایجاد سازش تلاش کرده و برخی افراد حتی با سفر به اقصی نقاط کشور به «ستاد ملی صبر» کمک می‌کنند.
همکاری 16 هزار صلح یار و 300 سمن با ستاد ملی صبر
در حال حاضر 16 هزار صلح یار و سفیر صلح با «ستاد ملی صبر» همکاری می‌کنند و برای تحقق این امر در کل کشور این ستادمردمی افراد مناسب را شناسایی و پس از بررسی و ارائه آموزش‌های لازم به آنها از جمله «آموزش حداقلی راجع به مهارت حل اختلاف و آموزش حداقلی حقوقی» برای خدمت به این افراد ابلاغ داده می شود به دلیل اینکه صلح‌یاری و ایجاد صلح و سازش یک کار پیچیده و روانشناسی است که نوع گفتار و رفتار در انجام این امر خداپسندانه بسیار تاثیر گذار است.
اتفاق خوب دیگر که در این زمینه رخ داده است انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با بنیاد کرامت آستان قدس امام رضا (ع) است که چند مورد دارد و یکی از آنها همکاری صلح یاران رضوی یعنی خادمان امام رضا (ص) با «ستاد ملی صبر» است.
علاوه بر صلح یاران «ستاد ملی صبر» 300 سمن یعنی «سازمان و نهاد مردمی» را شناسایی کرده ودر سال‌جاری چند جلسه جهت همفکری و هم افزایی با «سازمان امور اجتماعی وزارت کشور» جهت سازماندهی فعالیت این سمن داشته است و ان شاءالله به بهترین نحو از ظرفیت این سمن‌ها نیز در ایجاد صلح وسازش استفاده می‌کند.
برای برقراری ارتباط بهتر مراجع قضایی با صلح یاران، سفیران صلح و سمن‌ها و تسهیل در جمع آوری آمار فعالیت آنها نیز «ستاد ملی صبر» سفارش راه اندازی یک نرم افزار کاربردی (اپلیکیشن) را داده است.
انتشار کتاب معرفی آیین های بومی ومحلی کشور برای ایجاد صلح
از طرفی کتابی در زمینه شناسایی آداب و رسوم مناطق مختلف کشور در خصوص مراسم بومی و محلی صلح در حال تحقیق و نگارش است که امیدوارم ظرف چند ماه آینده آماده شود، در استانهای مختلف آیین‌های بومی صلح و سازش از جمله در (سیستان و بلوچستان آیین«پتر» در کرمانشاه آیین «خون صلح» یا در اردبیل و خلخال آیین «فطیر آشتی») توسط مردم محلی برگزار می شود که با کمک صلح‌یاران و نمایندگی ستاد ملی صبر در استانها در حال شناسایی این مراسم‌های بومی وچگونگی بهره مندی از این ظرفیت‌ها و احیای آنها هستیم.
از طرفی کمک به اختلافات ایرانیان مقیم خارج از کشور در دستور کار «ستاد ملی صبر» برای سال آینده قرار دارد و کار کارشناسی نیز در این زمینه انجام شده تا در صورت دریافت مجوزهای لازم از قوه قضاییه و نهادهای ذیربط با استفاده از ظرفیت بزرگان و کمک وکلای ایرانیان مقیم خارج از کشور و با کمک دولت و وزارت امور خارجه به حل اختلافات آنها نیز کمک کنیم.
رهایی 678 محکوم از قصاص نفس از سال 1400 تا کنون
در سال 1400 در مجموعه «شوراهای حل اختلاف و ستاد ملی صبر» البته با کمک دادسراها و اجازه دادستان ها در 583 فقره پرونده قصاص نفس با جلب رضایت اولیای دم صلح وسازش ایجاد شده و همچنین در 3 ماه نخست سال‌جاری طبق آمار ارسالی به ستاد ملی صبر با ایجاد سازش در 95 فقره پرونده قصاص نفس در مجموع از سال گذشته تاکنون موجبات رهایی و بازگشت به زندگی 678 محکو م به قصاص فراهم شده است، که در این زمینه استانهای فارس، خوزستان، خراسان رضوی، کرمانشاه و سیستان وضعیت بهتری به نسبت سایر استانها دارند.
رهایی 55 محکوم از قصاص نفس در قالب پویش «به حرمت علی (ع) می بخشم» در سال‌جاری
از طرفی پویش «به حرمت علی (ع) می بخشم» هم یک پویش واقعا موفق بود که در سال 1401 و با کمک صلح‌یاران در 55 فقره پرونده قصاص نفس از 95 فقره آمار کلی موجب رضایت اولیای دم شد.
پویش «به حرمت علی (ع) می بخشم» موجبات آزادی 692 زندانی را در ماه رمضان سال‌جاری فراهم کرد
در قالب همین پویش تنها در ماه رمضان امسال 692 محکوم از زندان آزاد شدند که در این زمینه برخی استانها مانند گلستان و تهران عملکرد قوی تری داشتند.
تنظیم «شیوه‌نامه نحوه پیگیری سازش در پرونده‌های قصاص نفس»
یک کار بسیار خوب که شاید برای اولین بار در بحث ایجاد سازش در پرونده‌های قصاص نفس انجام شده این است که روسای 3 معاونت یا نهاد قوه قضاییه متشکل از «مرکز توسعه حل اختلاف، دادستانی کل و سازمان زندانهای کشور» یک شیوه‌نامه مشترک به نام «شیوه‌نامه نحوه پیگیری سازش در پرونده‌های قتل» تنظیم کرده‌اند تا با هماهنگی کامل برای ایجاد سازش در بحث قصاص نفس وارد شوند و از موازی کاری در این حوزه جلوگیری شود و برای اجرای این شیونامه کارگروه مرکزی و استانی تشکیل شده که کارگروه مرکزی با ریاست «حجت الاسلام والمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور، یکی از معاونین سازمان زندانها و معاون دادستان کل» فعالیت می‌کنند و دبیر ستاد ملی صبر نیز دبیر این کارگروه است.
در این کارگروه‌ها که کم کم شکل گرفته از وضعیت و ویژگی‌های اولیای دم تحلیل آماری انجام می شود تا بر اساس آن گروه‌های صلح یار و یا مددکاران جهت ایجاد سازش و جلب رضایت اولیای دم اقدام کنند که این امر به خوبی تاکنون پیشرفته و با جدیت و همکاری 3 نهاد یاد شده قوه قضاییه به بهترین نحو انجام خواهد شد.
سازش در 3 هزار و 650 فقره پرونده مهم توسط صلح یاران در سال‌جاری
علاوه بر ایجاد سازش در پرونده‌های قصاص نفس از ابتدای سال تاکنون صرفا با فعالیت صلح یاران در 3 هزار و 650 فقره پرونده مهم ایجاد سازش شده که با توجه به جدید بودن بحث صلح یاری آمار خوبی است و موجب کاهش ورودی پرونده به محاکم قضایی شده است.
در حال حاضر ستاد ملی صبر آزمایش صلح یاران از نظر عملکرد را انجام می دهد تا با شناسایی افراد قوی پرونده‌های مهم و سنگین را پیش از صدور حکم به آنها ارجاع دهد و از ورودی پرونده ها به مراجع قضایی جلوگیری کند؛ به عنوان مثال اخیرا یک پرونده‌ی اختلاف صنفی توسط صلح یاران که از خود اصناف بودند حل و فصل شد که در این پرونده حدود هزار میلیارد تومان موضوع مالی وجود داشت که شاید در حوزه قضایی به راحتی این اتفاق نمی افتاد.
اما در حال حاضر صلح یاری نهاد نوپایی است که باید با آموزش بهتر و بیشتر از ضعف‌های آن جلوگیری کنیم تا
در ورودی های بعدی موفق‌تر عمل کنیم.
ایجاد شبکه صلح‌یاری در حوزه ورزش
آخرین کار ستاد ملی صبر در هفته های اخیر ایجاد شبکه صلح‌یاری در حوزه ورزش است که با حضور رئیس قوه قضاییه در 31 استان عملیاتی شد و ظرفیت بسیار بزرگی غیر از داوری و میانجی‌گری است.
خوشبختانه زنجیره صلح‌یاری ورزشی در ایران تکمیل شده است و شاید اولین حوزه در کشور است که زنجیره صلح یاری در آن ایجاد شده و قرار است با ایجاد سازش در اختلافات بین ورزشکاران در پرونده‌های قصاص نفس و مهمی که به آنها ارجاع می‌شود به «ستاد ملی صبر» کمک کنند.
همکاری با «بنیادهدایت» برای پر رنگ شدن نقش ائمه جمعه و مساجد در ایجاد سازش
علاوه براین با همکاری «بنیاد هدایت» در سازمان تبلیغات اسلامی، اسامی ائمه جماعات شهرها و روستاهای کشور برای فعالیت در حوزه‌های داوری، میانجی‌گیری، صلح یاری و ایجاد زنجیره ملی برای آنها در اختیار ستاد مردم نهاد صبر قرار گرفته است تا پس از آموزش نقش آنان را در صلح‌یاری پررنگ تر کنیم، بنابراین «ستاد ملی صبر» از لحاظ گروهی اخیرا در 2 حوزه ائمه جمعه و جماعات مساجد و حوزه ورزش کار کرده است که در حوزه صنعت و بسیج نیز مقرر شده اتا در آینده نزدیک این امر انجام شود.
